زخم پای دیابتی یک مشکل جدی و خطرناک است که در افراد دیابتی رخ میدهد. این نوع زخمها به دلیل افت عملکرد سیستم عصبی و عروقی در اثر دیابت بوجود میآید. دیابت میتواند باعث تغییرات در ساختار و عملکرد عروق خونی و اعصاب شود. برای افراد دارای دیابت نوع 1 یا 2، اگر کنترل قند خون ناپایدار باشد یا دوره زمانی بیش از چند سال دیابت داشته باشند، احتمال ابتلا به زخم پای دیابتی افزایش مییابد.
زخم پای دیابتی ممکن است به شکل یک زخم باز یا بیحسی در ناحیه پای پایینی (معمولاً در انگشتان پا یا قسمتهایی که فشار زیادی تحمل میکنند) شروع شود. اگر این زخمها به مرور زمان تشخیص و درمان نشوند، میتوانند عوارض جدی به همراه داشته باشند و در نهایت به عفونت، تغییرات جدی در بافت پوستی و حتی برش پایی منجر شوند. به عنوان مثال، اگر عدم توجه به زخم پای دیابتی باعث عفونت شود و علاج به موقع انجام نشود، احتمالی وجود دارد که پای معلوم شده و یا بخشی از آن برش شود (آمپوتاسیون).
مدیریت مناسب قند خون، مراقبت از پوست و پا، استفاده از کفش مناسب و انجام بازرسیهای منظم توسط پزشکان و پرستاران دیابتی میتواند از وقوع و پیشرفت زخم پای دیابتی جلوگیری کند. همچنین، درمان زخمهای پای دیابتی نیازمند تخصص پزشکی و درمانهای مختلف میباشد و باید توسط تیم درمانی متخصص دنبال شود.
علل ایجاد زخم پای دیابتی:
زخم پای دیابتی به دلیل تغییرات در ساختار و عملکرد عروق خونی و اعصاب در افراد دیابتی ایجاد میشود.
اختلال در تدریج و تشویش عروق: دیابت میتواند باعث تغییرات در عروق خونی شود. افزایش قند خون ممکن است به ترشح اضافی اینسولین توسط عروق خونی منجر شود، که باعث افزایش رسوبات چربی در دیواره عروق میشود (آترواسکلروز). این تغییرات باعث بستری مناسب برای تشکیل زخم میشوند.
ایجاد عدم حسی: دیابت میتواند به عدم حسی در اندامها، به ویژه پایینیها، منجر شود. افراد دارای دیابت ممکن است احساس درد، گزیدگی، یا سوزش نکنند و در نتیجه زخمها یا مشکلات پوستی را به سرعت تشخیص ندهند.
عفونتهای پوستی: بدون احساس درد، افراد دیابتی ممکن است به راحتی زخمها و جراحات پوستی کوچک نادیده بگیرند، که میتواند به عفونتهای پوستی منجر شود. این عفونتها باعث تشدید مشکلات پوستی میشوند.
تراکم نداشتن پوست: افراد دیابتی ممکن است پوستی داشته باشند که نسبت به زخمها و فشارهای بیش از حد حساس باشد. این موضوع باعث ایجاد زخمها در پوست میشود.
عفونت ادراری: عفونتهای ادراری معمول در افراد دیابتی هستند و ممکن است به تشدید مشکلات پوستی منجر شوند.
برای پیشگیری از زخم پای دیابتی و مدیریت آن، کنترل دقیق قند خون، مراقبت از پوست و پاها، استفاده از کفش مناسب، و معاشرت با تیم درمانی متخصص بسیار مهم است. همچنین، برنامههای بازرسی منظم توسط پزشک و پرستار دیابتی نیز به تشخیص زودرس زخمها کمک میکنند.